هرگاه به کودکان خردسال یک ورق کاغذ و مداد بدهیم؛ خیلی زود به نقاشی کردن مشغول می شوند و در واقع به یک آفرینش می پردازند و آنچه در درون دارند بیان می کنند. کودک با این عمل؛ بینش خاص خود را از جهانی که او را احاطه کرده است؛ بیان می کند و از این راه ما را درباره ی ویژگی های شخصیتی خود آگاه می سازد. به طوری که با جرات می توان گفت در نقاشی آزاد (نقاشی بدون الگو و مدل) که یک نوع فرافکنی می باشد؛ تمامی شخصیت کودک در جستجوی راهی برای بیان خویشتن است و تمایلات نیمه هشیار و حتی ناهشیار؛ به پاس آزادی عملی که به کودک عطا شده؛ به برون فکنده می شود.

البته باید بدانیم که کودک اشیا را آنگونه که می بیند؛ نمی کشد؛ زیرا از انجام این کار عاجز است؛ بلکه آنها را آنطور که درک می کند؛ و به بیان دقیقتر؛ آن طور که خودش درک می کند  نقاشی می کند. و این کار با توجه به رشد بلوغ روانی ؛ حرکتی او صورت می پذیرد. بنابراین؛ می بینیم که غریزه طفل از تصویر جسمانی خویش مشخص کننده آن چیزی است که در هر سن به نام آدمک ترسیم می کند. برای این منظور می توان از تست * گودین آف * استفاده نمود. این آزمون سطح هوشی یک فرد را بر حسب درجه مهارت؛ تعادل عمومی و غنای جزئیات که بر حسب آن آدمک ترسیم شده است؛ تعیین می کند. در نقاشی آزاد علاوه بر امکان اندازه گیری سطح هوش؛ اجازه بررسی چگونگی ادراک فرد را نیز داریم. همان طور که ( فرانسوا مینکوفسکا) با دقت بسیار دو تیپ را با بررسی حالت های گوناگون نقاشی آنها را مورد شناسایی قرار داد و آنها را احساسی و یا عقلانی نامید؛ در نزد احساسی ها؛ عوامل نقاشی کاملا مشخص نیست اما اجزا نقاشی توسط نوعی دینامیسم زنده بر یکدیگر وابسته اند.

عقلانی ها برعکس؛ عوامل کاملا مشخصی دارند؛ در کار این گروه هر انسان و هر شیئی با دقت ترسیم شده و شکل ها اغلب حالت تقارن دارند. اما در عین حال هر کدام مجزا از دیگری بوده و رابطه ای با دیگران ندارند. ( ژولیت نوتنیر) در کتابش به نام ( نقاشی کودکان) درباره ی این موضوع تذکر بسیار ارزشمندی می دهد. او می گوید: نقاشی کودکان؛ همواره مسائل دیگری غیر از سطح هوش و رشد روانی را بیان می کند.

در نقاشی؛ کودک ؛ موجودیت خود و دیگران و یا چگونگی احساس زیستن خود و دیگران را فرافکنی می کند. مطالعه و بررسی نقاشی کودک ما را به نحو اجتناب ناپذیری به ژرفای مسائلی هدایت می کند که برای او و شرایطی که در آن زندگی می کند؛ مطرح است.